DE SINT-AMANDUSKERK
1. 1151
Bisschop Pascal, zoon van Hugo, abt van de abdij van St.-Amand (Elnon) laat in de Menapische Pagus (landsdeel) de landerij van Ledda na aan zijn opvolgers in Christus.
2. 1168
Hugo, abt van de St.-Amandsabdij doet afstand van het altaar van Hooglede. De parochie moest vanaf deze datum jaarlijks 15 zilveren marken, dit was 5 marken meer
dan voorheen, als belasting betalen aan de abdij
3. ± 1200
De eerste Romaanse kerk
4. ± 1590
Op 22 augustus 1590 wordt de Sint-Amanduskerk geplunderd en in brand gestoken. Ze
is bijna volledig vernield. Alleen een gedeelte van de sacristie blijft gespaard. De identiteit
van de brandstichters is, omwille van de zeldzame geschiedkundige gegevens hieromtrent,
tweeledig. Ofwel is de kerk de prooi van de beeldenstormers ofwel van de Oostendse
vrijbuiters (“de Oostendenaers”)
5. 1590 – 1700
De eerste gotische hallenbouw met voorlopig torentje. De heropbouw van de kerk neemt heel wat tijd in beslag en er komen heel wat
noodoplossingen bij kijken.
6. 23.06.1618
Het dak staat reeds op het gebouw wanneer bisschop Triest de kerk, het kerkhof en de
3 altaren komt wijden.
7. 04.10.1692
In het verslag van bisschop de Haudion lezen we over een bezoek van de monseigneur,
alsook de vaststelling dat de kerk volledig hersteld is.
8. 1700 – 1871
De gotische hallenkerk met nieuwe toren en torennaald.
- 1740: bouw nieuwe toren
- 1745: plaatsen van twee klokken
- 1813: de Sint-Amanduskerk (ZW-kant)
9. 1914 – 1918
De Sint-Amanduskerk tijdens de eerste wereldoorlog. Oktober 1914: de kerktoren als oriëntatiepunt.
Voor de Belgische soldaten, in aftocht van Antwerpen naar de IJzer, is de kerktoren
een baken. Ook de oprukkende Duitse regimenten en de in allerijl toegesnelde Franse
cavaleristen oriënteren zich op de toren. Op bevel van de bezetter wordt eind oktober
de Duitse tijd, de Midden Europese Tijd (MET), ingevoerd en worden de wijzers van het
torenuurwerk 53 minuten vooruit gedraaid
Nazomer 1915: zogezegde lichtsignalen vanuit de kerktoren.
Pastoor Amatus Vandelanotte (pastoor van 11.03.1911 tot 25.12.1915) wordt door Duitse soldaten ten onrechte aanzien als een spion.
“… Een opgewonden onderofficier, die zeker evenveel genever als bloed in had, sprong
het huis in en moorelde: - ik wil, Oberst spreken. Der Pfarrer is een spioen! Die heeft
lichttekens gegeven…
… De Oberst riep den ontvanger bij en vroeg inlichtingen. De ontvanger verzekerde hem,
dat zelfs ingeborene Hoogledenaren soms begoocheld werden door het lichtspel van de
maan op de blinkende uurplaat van de kerkhorloge en, dat ditzelfde lichtspel, heel zeker,
de soldaten moest begoocheld hebben, zoodat ze flikkeringen op de plaat voor licht in den
toren namen…
… Eenige dagen later verscheen de pastoor voor den krijgsraad, doch werd er door
de hooge tusschenkomst van den Oberst, dit niettegenstaande de onderduimsche en
dóórvenijnige werking van Cadts en zijn vuile bakkerskliek, vrijgesproken, doch de oude,
heilige priester had een schok gekregen, die hem regelrecht naar het kerkhof en het
doodsputje dreef…
Oktober 1918: de verwoesting van de Sint-Amanduskerk
Na de inname door het geallieerde bevrijdingsleger van Duitse posities (Frankenstein-,
Pruissen I en II-, Bayern- en Flandern II-Stellung) ten westen van Hooglede is de “Flandern
I-Stellung” hun volgende objectief. Tijdens deze slag wordt de kerk zwaar beschadigd door
het artillerievuur van het Franse 133ste Infanterieregiment zoals blijkt uit onderstaande
tekst en foto.
“…De aanval was onmogelijk zolang Hooglede niet vernield werd door de artillerie. Vanuit
dit uitzonderlijk oriëntatiepunt hadden de Duitsers een brede kijk op onze linies. De
klokkentoren van Hooglede versterkte nog het zicht van de waarnemers maar kort na
6 oktober slaagden onze kanonnen erin hem neer te halen… .”
Vertaald uit: “Histoire du 133e Régiment d’Infanterie pendant la Grande Guerre 1914-1918 Belley Librairie F.Montbarbon 1920” blz. 198 (archief F. Anckaert) Foto genomen op 22.10.1918 vanuit het begin van de Ieperstraat. De kerktorennaald en één van de 4 hoektorentjes zijn stukgeschoten. De neervallende brokstukken veroorzaken enorme schade aan de middenbeuk en aan beide zijbeuken. Een grote puinhoop vóór het kerkportaal verspert de toegang tot de kerk.
